Voor wie zich wil verdiepen in geloofsvragen is er al een aantal jaren de cursus Leren van Luther.
Protestantse theologie is niet te begrijpen zonder kennis van het gedachtengoed van de kerk-hervormer Maarten Luther (1483-1546). Het gedachtengoed van Luther heeft veel theologen geïnspireerd.
Dit jaar staat de bekende Lutherse theoloog Dietrich Bonhoeffer centraal. Bonhoeffer wilde de gelovigen van zijn tijd wakker schudden. Bonhoeffer zocht naar inspirerende, nieuwe en frisse manieren van kerk zijn. In 2020 wordt herdacht dat Dietrich Bonhoeffer op 9 april 1945 is terechtgesteld.
Voor het eerst is deze cursus nu ook bij de ELG Het Gooi. Het is een cursus voor deelnemers uit alle kerken en belangstellenden. De cursus wordt daarnaast op 13 andere plaatsen in het land aangeboden.
De data in het vernieuwde gemeentecentrum van de ELG Het Gooi zijn de volgende donderdag avonden:
17 oktober 2019,
21 november 2019,
16 januari 2020 en
6 februari 2020.
Locatie: Gemeentecentrum ELG Het Gooi, Mecklenburglaan 52, te Bussum.
De cursus begint om 19.30 uur en eindigt om 21.00 uur.
Opgave bij ds. Willy Metzger (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. tel. 035 6920241)
De ELG het Gooi draagt de kosten voor deze cursus in het Gooi.
Een vrijwillige bijdrage is welkom op : NL75 INGB 0000 1852 98 ovv Leren van Luther
Over de cursus
Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) was een Luthers theoloog en predikant die vooral door zijn verzet tegen het Nazi-regime voor velen een grote inspiratiebron is geworden. Eén vraag houdt Bonhoeffer zijn hele leven lang bezig: wat is de kerk, wie is de kerk, en waar is de kerk voor? In zijn proefschrift (hij is dan pas 21 jaar) maakt Bonhoeffer duidelijk dat de kerk niet moet praten over Christus en het evangelie, maar zelf vindplaats moet zijn van Christus in de wereld. Christus bestaat als gemeente. Dat schept een enorme verplichting! Genade en vergeving kunnen niet zonder Navolging (de titel van Bonhoeffers beroemdste boek). En die navolging van Christus is geen hoogst individuele zaak maar vraagt om sociaal engagement. In Amerika leert Bonhoeffer hoe zwarte geloofsgemeenschappen dat laten zien in hun hulp aan slachtoffers van uitsluiting en racisme. Geen wonder dat hij vervolgens in Nazi-Duitsland één van de spraakmakende gezichten wordt van de Bekennende Kirche, die zich verzet tegen de dictatuur en tegen mede-christenen die trouw zweren aan Hitler. Aanvankelijk propageert Bonhoeffer pacifisme. Hij zamelt geld in om Joden te helpen vluchten naar Zwitserland. Daarvoor wordt hij in 1943 gearresteerd en veroordeeld. Tijdens zijn tijd in de Gestapo-gevangenissen en concentratiekampen schrijft hij de brieven en gedichten die nu nog een enorme indruk maken. Na de mislukte aanslag op Hitler in 1944 blijkt dat Bonhoeffer via familie ook betrokken was bij de groep officieren die die aanslag hadden beraamd. Op 9 april, drie weken voor het einde van de oorlog, wordt Bonhoeffer op persoonlijk bevel van Hitler opgehangen. Zijn laatste woorden voordat hij werd opgehangen, waren: “Dit is het einde, voor mij het begin van het leven.”
Bonhoeffer heeft zich niet alleen laten inspireren door het radicale denken van Maarten Luther (1483-1546), maar heeft dat denken ook voor onze tijd opnieuw doordacht en doorleeft. In de cursus Leren van Luther 2019-2020 (75 jaar na Bonhoeffers voortijdige dood) staan we stil bij zijn belangrijkste teksten over het wezen van een kerkelijke gemeenschap, over de spanning (of niet) tussen christen-zijn en leven in een niet-christelijke samenleving en over de betekenis van 'navolging' in onze tijd. Soms komt daarbij ook het denken van Luther prominent aan de orde en soms denken we even mee met andere theologen die de actualiteit van Luther (en Bonhoeffer) voor het voetlicht brengen.
De cursus van vier bijeenkomsten van telkens 1,5 uur vindt plaats in Groningen, Leeuwarden, Zwolle, Dalfsen, Zutphen, Hengelo, Arnhem, Eindhoven, Nijmegen, Ede, Culemborg, Utrecht, 't Gooi en Amsterdam en wordt geleid door een team van Lutherse theologen en predikanten. De serie wordt afgesloten met een film over het leven van Bonhoeffer op zaterdag 29 februari 2020 in Utrecht in de Nicolaikerk. Meer informatie tijdens de cursus.
Over de bijeenkomsten
Bijeenkomst 1 'Navolging'
docent: ds. Margo Jonker
Het gebod van Jezus is hard, onmenselijk hard, voor wie er zich tegen verzet, maar zacht voor wie er zich gewillig aan overgeeft. Navolging heeft dan ook niets te maken met krachtprestaties van de ziel. Dat is er dikwijls van gemaakt in een christendom waarin de genade een leerstuk was geworden, het geloof een systeem en het menselijk gedrag een kwestie was van gebod op gebod en regel op regel. Jezus vraagt niet het onmogelijke of onmenselijke: zijn gebod wil nooit leven vernietigen, maar leven bewaren, sterken, genezen. Navolging is vreugde.
Bijeenkomst 2 ' Bonhoeffer's beeld van Christus en van de kerk'
docent: ds. Willy Metzger
Bonhoeffers opvatting over de gemeente is spannend in een tijd waarin de kerk naar de marge is gedreven en God geen centrale plek meer inneemt in de leefwereld van mensen. Als er al wordt geloofd, dan doen mensen dat in toenemende mate bij voorkeur in de privésfeer, met interpretaties die nog maar zelden met anderen worden gedeeld. In deze actuele context wagen we ons aan de spannende theologie van Bonhoeffer die laat zien dat de oorsprong van geloof en kerkgemeenschap bij God ligt en niet bij mensen. Christus zelf vormt de kerk. Hij is de kerk: ‘Christus als Gemeinde existierend’. We gaan na of deze visie verband houdt met Luthers opvatting van de gemeente. En we stellen onszelf de vraag wat Bonhoeffer kan betekenen voor de kerk en haar gemeenten in onze tijd en in onze samenleving.
Bijeenkomst 3 'De verhouding tussen christelijk leven en seculiere cultuur'.
docenten: ds. Pieter Oussoren en dr. T. van Willigenburg
Luthers beeld van Gods geestelijke 'regiment' en Gods 'wereldlijke regiment' laat zien dat 'kerk' en 'wereld' elkaar nodig hebben. Sterker nog, het in onze samenleving algemeen aanvaarde seculiere humanisme met zijn nadruk op menselijke waardigheid en gelijkheid had zich zonder het Christendom en zonder de reformatie helemaal niet kunnen ontwikkelen. Gelukkig maar, want de praktijk van het evangelie, zo betoogde Luther, vraagt om een geordende samenleving en een goed functionerende overheid. Maar als de seculiere wereld te ver af komt te staan van de sterke ideeën van het evangelie krijgen heilsideologieën als fascisme, communisme of markt-liberalisme de overhand. Bonhoeffer kon er over meepraten. Als zulke afgoden gaan winnen moet je vanuit het evangelie in verzet komen. Maar hoe ver mag dat verzet gaan? Wat voor houding is vandaag gevraagd van christenen en van de kerk in onze tijd?
Bijeenkomst 4 'Leven met de Bijbel – Leven als getuige, belijder of martelaar?'
docent: prof. dr. Markus Matthias
Je zou een christelijk leven als een soort levensbeschouwing kunnen verstaan. Dan deel je met anderen bepaalde waarden, bepaalde manieren om te kijken naar jouw medemens, naar de natuur en naar dat wat achter of na de fysieke wereld te bedenken valt. Uit zo‘n levensbeschouwing vloeit dan ook een bepaald gedrag voort. In die zin is een levensbeschouwing feitelijk een bepaalde praktijk van het leven. Wij willen in deze sessie van de cursus nagaan hoe Dietrich Bonhoeffer probeerde met en vanuit de Bijbel „praktisch“ te leven. Wat heeft ertoe geleidt dat Dietrich Bonhoeffer niet alleen een lezer, maar ook en getuigen, belijder en uiteindelijk misschien een martelaar van de Bijbel werd.
Over de docenten die naar Bussum komen
Ds. Margo Jonker werd na haar studie aan de Theologische Universiteit in Kampen, predikant in de gereformeerde kerk van Ter Apel en de Protestantse Gemeente van Zwolle. Sinds 2017
is zij predikant in Evangelisch Lutherse Gemeente te Zwolle.
Pastoraat is haar bijzondere aandachtsveld.
Prof. dr. Markus Matthias studeerde theologie en germanistiek in Göttingen, Tübingen, Jerusalem en Strasbourg, promoveerde in Erlangen (Habilitation in Halle a.S) en is sinds 2008 hoogleraar Lutherana aan de Protestantse Theologische Universiteit (nu gevestigd in Amsterdam en Groningen).
Ds. Willy Metzger is predikant van de Evangelisch-Lutherse Gemeente het Gooi in deeltijd. Hij studeerde theologie in Heidelberg en Amsterdam en kwam vanwege de studie theologie in 
1987 naar Nederland. Naast zijn werk als predikant is hij in dienst van de Universiteit van Amsterdam, als consultant voor ICT in Onderwijs en Onderzoek.
Ds. Pieter Oussoren studeerde theologie in Utrecht en diende verschillende protestantse en Lutherse gemeenten in Nederland. Hij is vooral bekend geworden als vertaler van de Naardense Bijbel en van de biografie van ds. Christian Führer uit Leipzig (Geloof laat een Muur vallen, zie: www.skandalon.nl)
Dr. Theo van Willigenburg studeerde theologie en filosofie en promoveerde in Utrecht. Hij is emeritus hoogleraar wijsgerige ethiek en thans verbonden als onderzoeker aan de faculteit Religie
en Theologie van de Vrije Universiteit. Daarnaast is hij cantor in de Luthers Kerk van Apeldoorn