Tijdens de gemeentemaaltijd van 24 oktober (inloop vanaf 17.30 uur, start 18.00 uur) staan we stil bij de overeenkomsten en verschillen tussen Luther en Spinoza. Aansluitend volgt een toneelvoorstelling over Spinoza.
Volgens Spinoza is het belangrijk het menselijk handelen niet te bespotten, niet te betreuren, niet te veroordelen, maar te begrijpen.
Spinoza wordt in Nederland omarmd als de ultieme ‘denker des vaderlands’.
Onze grootste denker
In Amsterdam is hij naamgever van een straat, een standbeeld, een lyceum, een campus en een lezing. Zijn portret stond ooit op het biljet van duizend gulden en de Spinoza-premie is de hoogste wetenschappelijke onderscheiding. Kortom: Spinoza geldt als onze grootste denker.
Maar wat weten we eigenlijk van Spinoza? Wie was hij en wat is zijn gedachtegoed? Waarom is hij juist nu relevant? Hoezo Spinoza?
In zijn werk Ethica, eigenlijk een ondoordringbaar zelfhulpboek avant la lettre, beschrijft hij met wetenschappelijke precisie hoe we het hoogste geluk kunnen bereiken. Tegelijk laat hij ons achter met vragen: wat bedoelt hij precies?
Leven in isolement
De antwoorden van Spinoza kunnen richting en troost bieden. Hij wist wat het betekende om in isolement te leven. In 1656 werd hij door de Portugees-Israëlitische Gemeente uit de joodse gemeenschap verstoten. Hij leefde, als tweede generatie immigrant, tussen twee culturen en overleefde twee pestepidemieën. Spinoza vond waardigheid en vrijheid in zichzelf.
In zijn werk legt hij uit hoe we ons niet moeten laten meeslepen door angst en woede, en hoe we ons kunnen bevrijden van het streven naar geld, roem en status. Geluk vinden we niet in die jacht, maar in tolerantie, begrip en tevredenheid met het hier en nu.
Hoezo Spinoza: Tekst en spel: Harpert Michielsen. Eindregie: Martijn de Rijk.
Harpert Michielsen is zelf geen filosoof, maar theatermaker. Hij bekijkt Spinoza’s werk met de blik van een nieuwsgierige leek en neemt het publiek mee op een wonderlijke ontdekkingstocht door het leven en denken van deze ‘nieuwe Nederlander’ uit de 17e eeuw.
